http://m-agapi.blogspot.gr/ κάλλους ιερά προσκυνήματα της Ορθοδοξίας, το ησυχαστήριο της Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου.
Ένα πολύπαθο μοναστικό κτίσμα αλλά και ένα σύγχρονο μουσείο βυζαντινής ιστορίας, που σήμερα χάρη στη γυναικεία μοναστική αδελφότητα αποτελεί έναν φωτεινό πνευματικό φάρος της ελληνορθόδοξης και πλούσιας βυζαντινής ιστορικής παράδοσης.
Κάθε 29 Αυγούστου, εορτή της Αποτομής της Κεφαλής του Τιμίου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου, χιλιάδες προσκυνητές και φίλοι συρρέουν στη μονή για να την επισκεφθούν και να ζήσουν έστω για λίγο πνευματικές στιγμές που τις περιβάλλει η ομορφιά της φύσης.
Η πολυμαρτυρική μονή του Τιμίου Προδρόμου, η οποία το 1917 και το 1941 γνώρισε τις ληστρικές επιδρομές και λεηλασίες των βουλγαρικών στρατευμάτων κατοχής, οπότε εκλάπησαν ανεκτίμητης ιστορικής και θρησκευτικής αξίας κειμήλια, τα τελευταία χρόνια δέχεται τις ευεργεσίες της τοπικής κοινωνίας των Σερρών και της τοπικής Ιεράς Μητρόπολης Σερρών και Νιγρίτας ώστε να διατηρηθεί στο διάβα της σύγχρονης ιστορίας το σημαντικό έργο που επιτέλεσε ανά τους αιώνες.
Οι φθορές που έχει υποστεί η μονή τόσο από την πάροδο του χρόνου όσο και από εξωτερικούς κινδύνους όπως η μεγάλη φωτιά του 2010 έκριναν επιβεβλημένη την ανάγκη της υλοποίησης έργων αποκατάστασης και συντήρησης. Στο πλαίσιο αυτό λοιπόν εντάχθηκε και το έργο της συντήρησης των τοιχογραφιών του καθολικού της Ιεράς Μονής του Τιμίου Προδρόμου Σερρών, συνολικού προϋπολογισμού 600.000 ευρώ. Το έργο εντάχθηκε από την τότε 12η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ-ΘΡΑΚΗ 2007-2013 της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.
"Στόχος του έργου", όπως επισημαίνει μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η αρχαιολόγος και προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Καβάλας - Θάσου Σταυρούλα Δαδάκη, "ήταν η συντήρηση και ανάδειξη των ορατών βυζαντινών στρωμάτων των τοιχογραφιών του καθολικού και η αποκάλυψη παλαιότερων στρωμάτων, την ύπαρξη των οποίων είχε πιστοποιήσει η μελέτη. Οι εργασίες άρχισαν τον Μάρτιο του 2011 και ολοκληρώθηκαν τον Αύγουστο του 2015".
Ο Σερραίος αγιορείτης μοναχός, ερημίτης και μετέπειτα επίσκοπος, Άγιος Ιωαννίκιος ήταν ο πρώτος κτήτορας της μονής το 1270.
Το 1300, ο ανιψιός και διάδοχός του, Άγιος Ιωακείμ, έκτισε το Καθολικό, την Τράπεζα και τα ψηλά τείχη γύρω από την μονή.
Χάρη στη σπάνια πολιτική του διορατικότητα, προείδε τον κίνδυνο από την πιθανή επέκταση των Οθωμανών στη Μακεδονία.
Γι' αυτό φρόντισε, στέλνοντας αντιπροσωπεία στην Προύσα, να εξασφαλίσει την έκδοση φιρμανιού (1372) που προφύλασσε για πάντοτε τη Μονή από αυθαιρεσίες των Τούρκων.
Από το 1457 ως το 1462 στη μονή μόνασε ο πρώτος Πατριάρχης μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης Γεννάδιος Σχολάριος, ο οποίος και έμεινε εκεί ως το θάνατο του.
Τάφηκε κοντά στους τάφους των δύο κτητόρων. Το 1854 έγινε η ανακομιδή των λειψάνων του, τα οποία φυλάσσονται σε ειδική λάρνακα έως σήμερα.
Το Καθολικό αποτελεί μνημείο βυζαντινής αγιογραφίας, οι τοιχογραφίες του οποίου αποδίδονται στον Μακεδόνα Αγιογράφο Μ. Πανσέληνο.
Οι παλαιότερες είναι αυτές που έγιναν κατά τη διάρκεια της ηγουμενίας του δεύτερου κτήτορα Ιωακείμ και διακρίνονται για την εκφραστικότητα, το ρεαλισμό και την παθητικότητα.
Το τέμπλο είναι ξυλόγλυπτο και χρονολογείται στα 1804. Δεξιά και αριστερά είναι αναρτημένες οι εικόνες του Χριστού Παντοκράτορα και της Παναγίας Οδηγήτριας που προέρχονται από το αρχικό τέμπλο του Καθολικού και μαζί με το πρώτο στρώμα τοιχογραφιών της Ενάτης αντιπροσωπεύουν την τέχνη της ακμής των Παλαιολόγων.
"Στο μακραίωνο βίο της η μονή", σημειώνει η κ. Δαδάκη, "γνώρισε περιόδους πνευματικής καλλιτεχνικής και οικονομικής ανάπτυξης, αλλά και περιόδους ύφεσης, διατηρώντας πάντα στενές σχέσεις με την πόλη των Σερρών.
Οι σωζόμενες τοιχογραφίες, εικόνες, εκκλησιαστικά κειμήλια, τα χειρόγραφα και τα αντικείμενα της μικροτεχνίας, δίδουν μια πλήρη εικόνα της καλλιτεχνικής και πνευματικής ακτινοβολίας που γνώρισε από την ίδρυση της ως σήμερα και την καθιστούν ένα ζωντανό μουσείο της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής τέχνης".
Το καθολικό τιμάται στη μνήμη της Αποτομής της Κεφαλής του Ιωάννη Προδρόμου. Στη σημερινή του μορφή, αποτέλεσμα διαδοχικών προσθηκών κατά μήκος και κατά πλάτος, αποτελείται από το κεντρικό σώμα του ναού, μια μακρόστενη αίθουσα στη νότια πλευρά, γνωστή ως Μακρυναρίκι, το παρεκκλήσιο του Αγίου Σπυρίδωνος και του Ιωάννη του κτήτορος, τον πύργο του κωδωνοστασίου και το προστώο στη δυτική όψη.
"Το κεντρικό σώμα του ναού", τονίζει η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Καβάλας - Θάσου, "αποτελείται από δυο νάρθηκες τον κυρίως ναό και το Ιερό Βήμα.
Ο πρώτος εκ δυσμών ονομάζεται Ενάτη. Ο δεύτερος ονομάζεται Μεσονυκτικό. Οι τοιχογραφίες του καθολικού, γνωστές στην επιστημονική έρευνα από το 1973 χρονολογούνται σε διαφορετικές εποχές.
Στην Ενάτη σώζεται τοιχογραφικός διάκοσμος του 14ου αι. Οι υπόλοιπες επιφάνειες έφεραν ένα στρώμα επιζωγράφησης του 1805 στο Μεσονυκτικό και 1803 στον κυρίως ναό και Ιερό Βήμα. Η ολοκλήρωση του έργου έφερε στο φως ένα ενιαίο τοιχογραφικό στρώμα που κοσμεί το Ιερό Βήμα, κυρίως το ναό και το μεσονυκτικό, και εμπλούτισε το ζωγραφικό απόθεμα της μονής μ' ένα σύνολο υψηλής καλλιτεχνικής ποιότητας των αρχών του 17ου αι. Παράλληλα ο καθαρισμός από την αιθάλη επανέφερε στις παλαιολόγειες τοιχογραφίες της Ενάτης στην αρχική τους λάμψη".
Από το 1986 εγκαταστάθηκε στη μονή γυναικεία αδελφότητα από την Ιερά Μονή Παναγίας Οδηγήτριας Πηλίου, υπό την καθοδήγηση του γέροντος Εφραίμ της μονής Φιλοθέου του Αγίου Όρους. Η δραστήρια μέχρι σήμερα ακόμα γυναικεία μοναχική αδελφότητα προσπαθεί για την ανασύσταση του κτιριακού συγκροτήματος.
Το 2010, η Ιερά Μονή του Τιμίου Προέδρου χτυπήθηκε από πυρκαγιά που κατέστρεψε πολλούς χώρους της και προκάλεσε μεγάλες ζημιές. Ωστόσο, ευαισθητοποίησε τους απανταχού προσκυνητές και φίλους της να συμβάλουν στην ανοικοδόμησή της που συνεχίζεται με γοργούς ρυθμούς μέχρι και σήμερα.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου